شرح اندیشه‌های فرهنگی مقام معظم رهبری

کتاب «مبانی نظری تفکر فرهنگی امام خامنه‌ای»، به تفکرات بنیادی و همراهی رهبر انقلاب در مکتب امام خمینی(ره) اشاره کرده و سپس نظرات ایشان را در موضوعات کلان فرهنگی بسط و شرح داده است.

کتاب «مبانی نظری تفکر فرهنگی امام خامنه‌ای» در دو بخش مجزا، «گذاری بر اندیشه امام خامنه‌ای» و «حکمت های ناب برای مجاهدت فرهنگی» که ارتباط معنایی تنگاتنگی با هم دارند تهیه و تنظیم شده است. محمدهانی ایرانمنش، مولف کتاب که در شناسامه اثر از کار وی با تعبیر «نگاشته و انگاشته» یادشده است، در مقدمه‌ای با عنوان «طلیعه» که در ابتدای کتاب آمده به این نکته تاکید کرده است که متاسفانه امروزه در مواجه با کلام حضرت امام خمینی(ره) و امام خامنه ای، بیش از آنکه عقلانیت و اندیشه ورزی حاکم باشد و مبانی تفکر و مقاصد کلام و اجتهاد راهبردی وجاهت پیدا کنند، اخباریگری و اشعری مسلکی حاکم است؛ چه آنکه غالب آثار به نشر سپرده شده تنها خلاقیت معنایی شان دسته بندی و عنوان گذاری است. چه آنکه اخباریون نیز با احادیث این چنین می‌کردند.

در این فضاست که کمتر سخن از عام و خاص و مطلق و مقید کلام و شیوه برداشت از سخنان متضاد به میان می آید. در این شیوه است که از مخاطب و شرایط اجتماعی و شأن بیان، کمتر یاد می شود. اینکه ساحت سخن در مقام حکمت است یا موعظه یا جدال احسن، پرسشی فراموش شده است؛ و از همه مهمتر، نادیده گرفتن عقلانیت و معارفی است که در فحوای بیان نهفته‌اند.

در بخش «گذاری بر اندیشه امام خامنه‌ای»، ابتدا به پیشینه و مبانی تفکر امام خامنه‌ای پرداخته شده و در آن آمده است، حضرت امام خامنه‌ای را باید از سلسله متفکران معاصری دانست که در عین روشنگری و دغدغه تحول در دین و تفقه پویا، اما پایبند به ریشه‌های سنتی دین است. اصحاب این سلسله، اهل حکمتند و وقعی مهم برای فلسفه و کلام و حجت باطنی یعنی عقلانیت در دین قائلند. ایشان از تبار اصولیون به شمار می‌آیند؛ آنجا که باب مستقلا عقلیه و اجتهاد گشوده می‌شود.

�روی از موسسان مکتب امام» عنوان بخش بعدی کتاب است که در آن اشاره می‌شود که معرفت دینی مبنایش بر وحدت است، زیرا در مقام اندیشه دینی و اندیشه شیعی، مقام عقل اول و کتاب الله و انسان کامل یگانگی دارند و در امام تجلی می‌یابند، او که افق نمای اهل معنا بوده است.

همچنین در بخش «رهبران اسلام ناب محمدی در برابر اسلام آمریکایی»، مولف به این نکته تاکید می‌کند که مکتب امام خمینی(ره)- که با رهبری امام خامنه‌ای دامنه گرفت و بسط یافت- کارزاری تاریخی دارد با دو طاغوت بزرگ؛ نخست طاغوت غرب، غربزدگی، اشرافیت، فساد، صهیونیسم، سرمایه داری و… دومین طاغوت که انقلاب اسلامی و رهبرانش، ابراهیم وار، تبر بر پیکره بت ها و اندادش نشانده اند، اسلام آمریکایی است.

بعد از پرداختن به بنیان اندیشه اجتماعی، روی سخن با«تفکر تاریخی» است که می گوید نگاه امام خامنه ای به گذشته، حال و آینده بر خلاف مشی بسیاری از اهل نظر و تحیلگران، نگرش اجتماعی سیاسی یا نگرشی مبتنی بر تحلیل تاریخ به معنای مرسوم آن نیست، بلکه اگر عزم نماییم تا با ادبیات اهل تفکر سخن بگوییم، ایشان منظر نگاهشان به عصر و زمان و تاریخ، نگاهی حکمی تاریخی است. عنوان بخش بعدی، «بیداری اسلامی، بیداری امت‌ها و موج سوم اسلامگرایی در جهان است» است که در ادامه آن هم به «موج سوم اسلامگرایی و سقوط لیبرال دموکراسی» پرداخته می‌شود.

همچنین در بخش دیگری با عنوان «تحول حوزه؛ مبداء تحول فرهنگ»آمده است، تحول در حوزه، نقطه آغازی ست بر تحول علوم انسانی. چه آنکه آزاداندیشی که مقدمه تحول در علوم انسانی است، توصیه موکد امام خامنه‌ای بر حوزه‌هاست. و اگر علوم انسانی، از بن دگرگون شود و ردای اسلامی بر تن کند، لاجرم فرهنگ رنگ و لعاب و هویتی اسلامی و الهی خواهد گرفت.

مولف در بخش جهانی اندیشی در تبلیغ هم به این مسئله تاکید دارد که مبلغ و فعال فرهنگی که وظیفه‌اش تبلیغ است، در نگاه امام خامنه‌ای باید جهانی اندیش باشد. یعنی مبلغ در فرایند تربیت و در حین مجاهدت، باید به تحول جهان بیندیشد و خویش را برای مبارزه و هدایتی جهانی آماده سازد.

از دیگر بخش‌های این فصل می توان به شاکله تمدن نوین اسلامی، جبهه فکری فرهنگی انقلاب و نقش آن در تمدن سازی، سبک و فرهنگ زندگی، مبانی پیشرفت برای رسیدن به تمدن انقلاب اسلامی، مردم سالاری دینی؛ حرکت فرهنگی امت‌ها به سوی صلاح و رشد، جایگاه هنر، ادبیات و کتابخوانی، نظرات پیرامون علم، بوروکراسی، اینترنت و فضای مجازی، ضرورت خودسازی برای مجاهدت فرهنگی و… اشاره کرد.

در قسمت دوم کتاب با عنوان «حکمت‌های ناب برای مجاهدت فرهنگی»، مجموعه‌ای از بیانات حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری پیرامون فرهنگ را گردآوری و ارائه شده کرده است.

در مجموع، کتاب «مبانی نظری تفکر فرهنگی حضرت امام خامنه‌ای» نگاهی جامع و عمیق به تفکرات فرهنگی مقام معظم رهبری دارد و بر خلاف بسیاری از کتب موجود، به ذکر سخنان ایشان بسنده نمی کند؛ بلکه در این کتاب شاهد آن هستیم که هر یک از نکات کلیدی ایشان در عرصه فرهنگ توسط نویسنده شرح داده شده است.

کتاب«مبانی نظری تفکر فرهنگی امام خامنه‌ای» با نگارش محمدهانی ایرانمنش، ویراستاری مرتضی عربی، طرح جلد و صفحه آرایی مهدی گلشاهی در 197 صفحه، قیمت 3800 تومان توسط مرکز راهبردی جبهه فکری انقلاب اسلامی به چاپ رسیده است.

علاقه‌مندان می‌توانند برای تهیه این کتاب با شماره تلفن 4-88924411 تماس حاصل نمایند یا به آدرس تهران، میدان فردوسی، خیابان شهید سپهبد قرنی، خیابان برادران شهید شاداب غربی، کوچه شهریور، بن‌بست دوم غربی، پلاک 2، مراجعه کنند.