ابو بصير مى‏گويد: به امام صادق عليه السّلام عرض كردم: مقصود از اين آيه:

وَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمانِهِمْ لا يَبْعَثُ اللَّهُ مَنْ يَمُوتُ بَلى‏ وَعْداً عَلَيْهِ حَقًّا وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ‏[1]

چيست؟ فرمود: اى ابو بصير! اين آيه چه مى‏ گويد؟ عرض كردم: همانا مشركان

مى‏ پنداشتند و براى پيامبر صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم سوگند

به هم مى‏ خوردند كه خدا مرده ‏ها را زنده نكند. حضرت عليه السّلام فرمود:

مرگ بر كسى كه چنين سخنى مى‏ گويد. از آنها بپرس

كه مشركان به لات و عزى سوگند مى‏ خوردند يا بخدا؟ عرض كردم: قربانت گردم تو معناى آن را به من بفهمان.

او مى‏ گويد:حضرت عليه السّلام به من فرمود: اگر چنانچه امام قائم عليه السّلام، از ما ظهور كند،

خداوند جمعى از شيعيان ما را براى

او زنده گرداند، كه شمشيرهايشان را حمايل مى‏ كنند، و اين خبر، به گروهى از شيعيان

ما رسد كه هنوز نمرده‏ اند، و به آنها گويند

كه فلانى و فلانى و فلانى، زنده شده ‏اند و از گور در آمده ‏اند و اكنون،

در خدمت امام قائم عليه السّلام هستند، و اين خبر به مردمى

از دشمنان ما برسد، و آنها گويند كه: اين گروه شيعيان چه دروغ پردازند!

امروز هم كه حكومت شماست باز هم دروغ مى ‏گوييد،

نه بخدا اينها زنده نشدند و تا روز قيامت زنده نشوند.

حضرت عليه السّلام فرمود: خداوند سخن آنها را حكايت كرده است‏

« و با سخت‏ترين سوگندهايشان به خدا سوگند ياد كردند كه خدا كسى را كه مى ‏ميرد برنخواهد انگيخت.

آرى،[ انجام‏] اين وعده بر او حق است، ليكن بيشتر مردم نمى‏دانند»( سوره نحل/ آيه 38.

بهشت كافى / ترجمه روضه كافى، ص: 83

شيخ صدوق ره دوران كودكى را در دامن پدرش ابو الحسن على بن بابويه

گذرانيد پدرى كه شيخ القمّيّين و فقيه شهر بود

آن چنان در علم و زهد شهرت داشت كه انگشت نماى خاص و عام و معروف

بورع و تقوى بود. شيعيان براى فرا گرفتن احكام دين

خود از همه جا باو روى مى آوردند و تا آنجا كه فتاواى او در نظر علماء و دانشمندان

در رديف اخبار و احاديث ائمّه طاهرين شمرده ميشد

محدّث قمى ره در الكنى و الالقاب ميگويد: بنا بر آنچه از كتاب ذكرى شيخ ما:

شهيد ره نقل شده است اصحاب و طايفه اماميّة

چون در باره موضوعى روايت و نصّى از ائمه دين عليهم السّلام نداشتند نظر بوثوق و اعتمادى كه بابن بابويه داشتند فتاواى

او را از رساله اش بجاى روايات اخذ ميكردند و نيز از ابن نديم نقل ميكند كه ميگويد:

خط شيخ صدوق را در پشت جزوه اى ديدم

كه نوشته بود: من بفلان، فرزند فلان اجازه دادم كه كتابهاى پدرم على بن الحسين

را روايت كند و شماره آن كتابها بالغ بدويست جلد است،

و بسى جاى تأسف است كه از اين همه ثروت علمى چيزى در دست نيست

بجز نام چند كتابى كه نجاشى و شيخ طوسى در فهرست شان

از آنها نام مى برند و تقريبا بيست جلد كتاب است و از آن بيست جلد هم

فقط كتاب الاخوان كه بمصادقة الاخوان معروف است در دست باقى مانده است.

شيخ ما در سايه اين چنين پدرى تربيت يافت و در اندك زمانى نمونه كاملى از حفظ و ذكاوت گرديد بمجالس

درس شيوخ حاضر ميشد و از آنان روايت ميكرد و زبان زد همه مردم بود جوان نورسى بود

كه درس محمّد بن الحسن بن احمد بن الوليد

كه يكى از بزرگان دانشمندان عصر بود حاضر ميشد و متجاوز از بيست سال تحت تربيت و رعايت پدرش بود.

منبع:الخصال

  اساتيد شيخ صدوق در قرن چهارم از هجرت حوزه هاى علمى مهمى در بلاد ممالك اسلامى تشكيل شده بود و آن قرن با داشتن علماء و دانشمندان دينى داراى امتياز خاصى است و شايد يكى از جهاتى كه موجب اين امتياز گرديده علاقه مندى دولت هاى وقت بعلوم دينى و تشويق علم و دانش بوده است كه الناس على دين ملوكهم . در مصر حكومت بدست فاطميّين بود كه برنامه دولت شان ترويج از رجال دين و علم بود و امروز دانشگاه الازهر را نمونه اى از عظمت علمى آن روز مصر توان شمرد. در موصل و نصيبين و حلب و شام، آل حمدان زمامدار مسلمانان بودند كه خود، مردان شعر و ادب و نويسندگان نامى بودند، در ايران سلطنت با ديلميان و آل بويه بود كه اكثر رجال دولت و فرمانداران از دانشمندان و شخصيتهاى علمى و ادبى تشكيل ميشد و مخصوصا در دوران سلطنت آل بويه دانشمندان موقعيّت و احترام خاصّى در اجتماع داشتند و در اثر همين اهتمام و احترام، حوزه هاى علمى متعدّدى در شهرهاى رى و قم و خراسان و نيشابور و اصفهان تشكيل يافت و هم چنين كشور عراق بواسطه زمامداران صالح عدّه بى شمارى از دانشمندان را در شهرهاى بغداد و كوفه و بصره و واسط تربيت كرد شيخ صدوق ره در مجلس درس بسيارى از دانشمندان اين عصر حاضر و از آنان استفاده علمى نموده است كه عدد آنان بنا بنقل بعضى از ترجمه نويسان به 211 نفر ميرسد.