کلام نور :

تنها كساني به آيات ما مي گروند كه چون (آيات قرآن) را به ايشان يادآوري كنند ، به حال سجده مي افتند و به ستايش پروردگارشان تسبيح مي گويند  و تكبر نمي ورزندôاز بسترهاي خواب (براي عبادت شب) پهلو تهي مي كنند و پروردگارشان را با خوف و رجا مي خوانند و از آنچه روزيشان كرده ايم انفاق  ميكنندôپس هيچ كس نمي داند چه چيزي هايي كه موجب روشني چشم است به پاداش آنچه انجام مي دانند برايشان نهفته شده است

ترجمه آيات 15(آيه سجده) ، 16 و 17 از سوره مباركه سجده

مقدمه :

سجده حالتي است که نشانگر کمال کرنش و نهايت احترام بنده نسبت به فرمان پروردگار خويش است، قرآن کريم درجاي جاي آيات از سجد? تمام موجودات در مقابل خداوند متعال پرده برمي دارد؛«آيانمي بيني هرآنکس که در آسمان و زمين است براي خداوند سجده مي کند،همچنين خورشيد و ماه و ستارگان و کوهها و جنبندگان ولي بسياري از مردم نيز مستحق عذاب هستند…»[1] و در آيات زيادي نيز از سرپيچي و سجده نکردن ابليس به مذمت ياد مي کند. ازاين رو بندگان مؤمن و خردمند خدا نيز آنگاه که هنگام تلاوت آيات قرآن از اوج محتواي آيات و عظمت اين پيام الهي متأثر مي شوند، به سجده مي افتند.[2]دراين درس به برخي از احکام مربوط به«قرائت سوره هاي عزائم» و«چگونگي سجد?واجب قرآني» اشاره مي شود.

*توضيح1: از چهار سوره اي که داراي سجد? واجب قرآني هستند با عنوان«عزائم» ياد مي شود. اين سوره ها مشتمل بر آياتي هستند که با خواندن آنها«سجد?واجب قرآني» را بايد بجا آورد. اين سوره ها و آيات سجده دار آنها عبارتند از: جزء بيست و يكم سوره مبارک? سجده آيه 15، جزء بيست و چهارم سوره مباركه فصّلت آيه 37، جزء بيست و هفتم سوره مباركه نجم آيه 62 (آخرين آيه)، جزء سي ام سوره مباركه علق آيه 19 (آخرين آيه)، که اين سوره ها در روايتي از امام باقر(ع) مشخص شده اند. ايشان پس از اشاره به موارد چهارگانه سجده واجب در خصوص موارد يازده گانه سجده مستحبه  در قرآن مي فرمايند: «و براي تو در مورد ساير آيات سجده اختيار است ، اگر خواستي سجده كن و اگر خواستي سجده نكن» و اضافه فرمودند: «همواره علي بن الحسين (ع) علاقه داشتند در همه آيات (سجده مستحبي) سجده نمايند.»[3]

توضيح2: در بعضي از قرآنها در برخي از آيات سجده زير يا بالاي قسمتي از آيه خط کشيده و در پايانِ آي? سجده و يا انتهاي آيه بعد  علامتي (             ) گذاشته مي شود.بايد توجه داشت حکمِ وجوب سجده تنها مربوط به آي? سجده اي مي باشد كه نام و آيه آنها بيان شد  و آيات ديگر چنين حکمي را ندارند.

1) اگر انسان آي? سجده را بخواند يا گوش دهد بعد از تمام شدن آيه بايد فوراً سجده کند و اگر فراموش کرد، هر وقت که يادش آمد بايد سجده کند.[4]

2) اگر كسي تلاوت آيه سجده را گوش دهد و خود نيز بخواند ، بايد دو سجده انجام دهد.[5]

توضيح: بنابراين در جلسات قرآن كه معمولاً يك نفر با صداي بلند تلاوت و ديگران با تلاوت از روي قرآن قاري را همراهي مي نمايند ، هنگام تلاوت آيه سجده ، دو بار بايد سجده نمود اما اگر بدون اختيار تلاوت ديگري بگوش او برسد ، تكليف فرد شنونده با توجه به اختلاف فتوايي كه در مسأله قبل بيان شد مشخص مي شود.

ادامه »