علامه شيخ آقا بزرگ تهراني بزرگترين دانشمند تاريخ شيعه در زمينه فهرست نگاري كتب و تراجم نگاري علماست. وی در خانواده ای مذهبی، درمحله قدیمی پامنار تهران، در تاریخ 11 ربیع الاول 1293 هجری به دنیا آمد. به دلیل نزدیکی تولد شیخ آقابزرگ به ایام ولادت باسعادت حضرت ختمی مرتبت محمّد مصطفی صلی الله علیه و آله (17 ربیع الاول) و همچنین به سبب احترام به جد بزرگ ایشان حاج محسن تهرانی او را محمّدمحسن نامیدند. بعدها به سبب همین نامگذاری او را «آقا بزرگ» خواندند.
علاّمه تهرانی در سال 1315 قمری به نجف رفت و نزد اساتیدی همچون، حاج میرزاحسین نوری، شیخ محمدطه نجف، سیدمرتضی کشمیری، حاج میرزاحسین میرزاخلیل، آخوند ملامحمّدکاظم خراسانی، سیداحمد حائری تهرانی، میرزا محمدعلی چهاردهی، سید محمدکاظم یزدی و شیخالشریعة اصفهانی به کسب دانش پرداخت.
آثار قلمی شیخ آقا بزرگ را تا هشتاد جلد میتوان شمرد، که مهمترین آثار وی “الذریعه الی تصانیف الشیعه” تاریخ ادبیات تشیع در 14 قرن در بیست و شش جلد و “طبقات اعلام الشیعه” در یازده جلد است.
مرحوم شیخ آقابزرگ تهرانی پس از سالها تحقیق و تدوین در 13 ذی الحجّه سال 1389 قمری، در کربلای معلی از دنیا رفت و در نجف اشرف در خانه مسکونی خودش که بعدها قسمتی از کتابخانه موقوفه او شد، به خاک سپرده شد.
نکاتی چند از دوران عمر بابرکت وی:
پاسخگوی دوران
پاسخگویی به شبهات و سؤالات روز، از وظایف سنگین اندیشمندان دینی است که در کنار دیگر وظایف آنان چون: تبلیغ، تدریس و… ضرورتی مهم دارد.
شیخ آقا بزرگ تهرانی نیز که عالمی آگاه بود در پی یک اظهار نظر غیر منصفانه از طرف حاجی خلیفه، نویسنده دائرة المعارف کشف الظنون که در آن، شیعه را به نداشتن کتاب های سودمند متهم کرده و آنان را طفیلی دیگر مذاهب خوانده بود و همچنین جرجی زیدان (1914. م) مورخ و نویسنده نامدار مسیحی که معتقد بود شیعه در دنیا هیچ طرفداری ندارد، در مقام پاسخگویی برآمد و 29 جلد کتاب ارزشمند الذریعه الی تصانیف الشیعه را که فهرستی بر تألیفات شیعیان بود، تألیف کرد.
عبادت شیخ
در شرح حال شیخ آفا بزرگ تهرانی این عالم وارسته و پرتلاش و نمونه عالی استقامت و پشتکار می خوانیم: «شیخ با این همه اشتغال پردامنه علمی و تتبعات فرصت گیری که داشت از انجام دادن عبادات اسلامی و تهذیب نفس غفلت نمی کرد. شب چهارشنبه هر هفته پیاده از نجف به مسجد سَهله (در 10 کیلومتری نجف) می رفت و در آن جا به نماز و دعا و عبادت می پرداخت. این کار وی تا مدتی پس از رسیدن به سن 80 سالگی همواره ادامه داشت».
تلاشگر خستگی ناپذیر
هر جا که اثری گران بها پدید آمده و تأثیری عمیق بر علم و فرهنگ جامعه ای گذاشته است، با خود حکایت یک کوشش بی وقفه و صد البته تلاشگری خستگی ناپذیر را همراه دارد.
شیخ آقابزرگ تهرانی نیز مصداق روشن و کاملی از تلاشگری خستگی ناپذیر بود.
در این باره استاد محمّد رضا حکیمی در بیانی زیبا و استوار آورده اند: «شیخ آقابزرگ، در طول سال های نجف ـ همچنان روزگاران گذشته خویش ـ به پی گیری کارهای تحقیقی و ادامه رسالت علمی خود شب و روزی گذرانید و با امانت و اخلاص تمام، به تألیف و نشر اطلاعات خود اشتغال داشت. حوادث اندوه آفرینِ روزگار، پیشامدهای نامنتظره و بیماری های دردخیز ـ که در زندگی وی بسیار بود ـ هیچ یک نتوانست او را در کار سست کند و رنگ ناتوانی و ضعف به جوهر وجود او بزند.
شادی روح این عالم گرانقدر صلوات
شما باید برای دیدن نظرات وارد سامانه شوید در حال حاضر وارد شده اید !
If you have no account yet, you can register now...
(It only takes a few seconds!)