گفت‌وگو با حجت‌الاسلام و المسلمین دكتر محسن اراكی، دبیركل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی كه متغیرهای جدید در موضوع «وحدت اسلامی» نظیر مسأله‌ی سوریه را مورد بررسی قرار داده است:

سوال: اساساً جایگاه وحدت در اندیشه‌ی انقلاب اسلامی چیست؟ به نظر شما آیا وحدت برای ما یك تاكتیك است یا یك استراتژی؟
وحدت در منطق انقلاب اسلامی، فراتر از دو مقوله‌ی تاكتیك یا استراتژی است. وحدت ما مبنای ایدئولوژی ما است. بر مبنای آیات قرآن كریم و سخنان معصومین علیهم‌السّلام هویت امت اسلامی یك هویت واحد است و تفرقه، در واقع به معنی نوعی ازخودبیگانگی است.

در قرآن كریم آمده است: «إِنَّ الدِّينَ عِندَ اللّهِ الإِسْلاَمُ وَ مَا اخْتَلَفَ الَّذِينَ أُوْتُواْ الْكِتَابَ إِلاَّ مِن بَعْدِ مَا جَاءهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ»۱ یعنی قرآن كریم اسلام را كاملاً در مقابل اختلاف با اهل كتاب معرفی كرده است. در جایی دیگر نیز نزاع را در مقابل اطاعت خدا و رسولش قلمداد كرده و باز در جایی دیگر آورده است: «وَ اعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِيعًا وَ لاَ تَفَرَّقُواْ وَ اذْكُرُواْ نِعْمَةَ اللّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنتُمْ أَعْدَاء فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا»۲ این نعمت یعنی نعمت اسلام، قرآن و پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم. «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ»۳ یعنی این‌كه اسلام برادری ایجاد می‌كند و اگر ما مسلمان و مؤمن هستیم، باید با هم برادر باشیم. بنابراین وحدت امت اسلامی، بنیاد ایدئولوژی اسلامی است و ما به عنوان یك مسئولیت، به وحدت می‌نگریم.

البته در وحدت، مصالح امت اسلامی هم تأمین می‌شود، منتهی ما فراتر از چهارچوب این مصالح به وحدت نگاه می‌كنیم. در برخی موارد اگر ما با بعضیی از مجموعه‌ها وحدت نكنیم، از لحاظ منافع زودگذر و موقتی باصرفه است. در حالی كه ما به چنین منافع زودگذری نمی‌اندیشیم، بلكه به منافع درازمدت كل امت اسلامی نگاه می‌كنیم كه تحكیم‌بخش هویت اسلامی این امت است و هویت امت اسلامی به وحدت امت بستگی دارد. اگر ما از وحدت دست برداریم از هویت اسلامی خود روی‌گردان شده‌ایم.

اعتقاد ما بر این است كه دست‌زدن به ریسمان وحدت، یكی از اهمّ وظایف شرعی دین ما است. شاید بتوان گفت كه هیچ وظیفه‌ی دینی-اجتماعی ما برتر از وظیفه‌ی ایجاد وحدت بین جوامع اسلامی و بین امت‌های مسلمان نیست. در تاریخ آمده كه ائمه‌ی أطهار علیهم‌السلام به خاطر ایجاد وحدت یا از هم نپاشیدن جامعه‌‌ی اسلامی، حتی از مسأله‌ی امامت، خلافت و حكومت هم دست برداشتند.

منبع: http://farsi.khamenei.ir

رهبر معظم انقلاب اسلامی عصر امروز (چهارشنبه) در دیدار رئیس جمهور پاكستان، بسیاری از مشكلات امت اسلامی را مشكلاتی مصنوعی و تزریق شده از جانب دشمنان اسلام خواندند و تأكید كردند: احیای توانایی ها و استعدادهای انسانی، طبیعی و جغرافیایی دنیای اسلام، در حل این مشكلات، تأثیر فراوانی خواهد داشت.
حضرت آیت الله خامنه ای، تقویت و گسترش روابط كشورهای اسلامی را دومین عامل مهم حل دشواریهای ملل مسلمان دانستند و خاطرنشان كردند: ایجاد اختلاف و تفرقه میان امت اسلامی از اهداف مسلم و برنامه ریزی شده صهیونیستها و بقیه مستكبران است.
ایشان با اشاره به عمق و گستردگی روابط عاطفی و برادرانه ایران و پاكستان افزودند: ما اعتقاد جدی داریم كه ارتباطات اقتصادی، زیربنایی، سیاسی، اجتماعی و امنیتی دو كشور باید تقویت شود.
رهبر انقلاب خط لوله گاز ایران و پاكستان را نمونه مهمی از همكاری تهران - اسلام آباد خواندند و با اشاره به مخالفتها و دشمنی هایی كه در قبال توسعه روابط دو كشور وجود دارد افزودند: باید قاطعانه از این مخالفتها عبور كرد.
ایشان دسترسی به یك منبع ایمن و پایدار انرژی را برای هر كشوری از جمله پاكستان در درجه اول اهمیت دانستند و افزودند: در این منطقه، جمهوری اسلامی تنها كشور برخوردار از منبع ایمن انرژی است و ما آماده ایم نیاز پاكستان را در این زمینه تأمین كنیم.
حضرت آیت الله خامنه ای ایجاد اختلاف و تفرقه مذهبی در پاكستان را یك میكروب خارجی خطرناك خواندند و افزودند: كشتار مذهبی در پاكستان واقعاً تأسف بار است و باید با برخورد قاطعانه اجازه نداد این مسئله، وحدت ملی پاكستان را بر هم زند.
رهبر انقلاب با ابراز اطمینان به دولت پاكستان برای حل این مشكل افزودند: امیدواریم دولت شما در تحكیم وحدت مذهبی و قومی و پیشرفت پاكستان موفق باشد.
آقای آصف علی زرداری نیز با ابراز خرسندی فراوان از این دیدار تأكید كرد: عمیقاً به گسترش روابط دو جانبه اعتقاد داریم.
رئیس جمهور پاكستان گفت: تلاش بازیگران بین المللی و منطقه ای برای جلوگیری از تقویت روابط ایران و پاكستان، تلاشی شكست خورده است زیرا ملتها یاد گرفته اند در مقابل دشمنان اسلام چگونه عمل كنند.
آقای آصف علی زرداری، ایجاد جنگ داخلی را نقشه دشمنان پاكستان دانست و گفت: در پرتو دعاهای جنابعالی، نخواهیم گذاشت این نقشه اجرا شود.

منبع: http://farsi.khamenei.ir

مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ وَ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ جَمِيعاً عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَيْدٍ عَنْ يَحْيَى الْحَلَبِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مَرْوَانَ عَنْ سَعْدِ بْنِ طَرِيفٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ الله ص مَنْ قَرَأَ عَشْرَ آيَاتٍ فِي لَيْلَةٍ لَمْ يُكْتَبْ مِنَ الْغَافِلِينَ وَ مَنْ قَرَأَ خَمْسِينَ آيَةً كُتِبَ مِنَ الذَّاكِرِينَ وَ مَنْ قَرَأَ مِائَةَ آيَةٍ كُتِبَ مِنَ الْقَانِتِينَ وَ مَنْ قَرَأَ مِائَتَيْ آيَةٍ كُتِبَ مِنَ الْخَاشِعِينَ وَ مَنْ قَرَأَ ثَلَاثَ مِائَةِ آيَةٍ كُتِبَ مِنَ الْفَائِزِينَ وَ مَنْ قَرَأَ خَمْسَمِائَةِ آيَةٍ كُتِبَ مِنَ الْمُجْتَهِدِينَ وَ مَنْ قَرَأَ أَلْفَ آيَةٍ كُتِبَ لَهُ قِنْطَارٌ مِنْ تِبْرٍ الْقِنْطَارُ خَمْسَةَ عَشَرَ أَلْفَ مِثْقَالٍ مِنْ ذَهَبٍ وَ الْمِثْقَالُ أَرْبَعَةٌ وَ عِشْرُونَ قِيرَاطاً أَصْغَرُهَا مِثْلُ جَبَلِ أُحُدٍ وَ أَكْبَرُهَا مَا بَيْنَ السَّمَاءِ إِلَى الْأَرْضِ
حضرت باقر عليه السلام فرمود: كه رسول خدا (ص) فرموده : هركس در يك شب ده آيه از قرآن بخواند از غالفين نوشته نشود، و هركس پنجاه آيه بخواند در زمره ذاكرين نوشته شود و هر كس صد آيه بخواند در زمره قانتين نوشته شود، و هركس دويست آيه بخواند از خاشعين نوشته شود، و هر كه سيصد آيه بخواند از فائزين نوشته شود، و هر كه پانصد آيه بخواند از جمله مجتهدين نوشته شود، و هر كه هزار آيه بخواند براى او (ثواب انفاق) يك قنطار از طلا نوشته شود و قنطار پانزده هزار مثقال طلا است، كه هر مثقالى بيست و چهار قيراط است كه كوچترين آنها باندازه كوه احد و بزرگترين آنها باندازه آنچه ميان زمين و آسمان است .
(اصول كافى جلد 4 صفحه : 415 رواية : 5)

خداى متعال از همه عالميان بى نياز است (سوره ابراهيم آيه 8) و همه به او نيازمندند (سوره فاطر آيه 15)؛ خدا هيچ گونه احتياجى به ما و اعمال ما ندارد. علّتِ اهميّت يك عبادت مانند نماز هرگز، به نياز خدا بازنمى‌گردد، بلكه به خواص و آثارى است كه آن عمل در حيات انسان دارد.
نماز لطف و رحمتى از سوى پروردگار به انسان‌هاست، تا به كمال و سعادت اخروى برسند و از آن‌جا كه پروردگار عالميان مى‌داند چه چيز براى انسان مفيد است و سعادت اخروى او را تأمين مى‌كند و چه چيز زبان‌بار و نابود كننده اوست، او را به انجام واجبات و ترك محرمات مكلف كرده است.
خداوند مى‌داند كه اگر انسان را به حال خود واگذارد، نه تنها به آن منافع و مصالح عظيم دست‌رسى پيدا نكرده، به كمال و سعادت اخروى نمى‌رسد، بلكه خود را به ذلت و پستى مى‌كشاند؛ مانند كودكى كه پزشك براى بهبودى حال او دارويى را تجويز مى‌كند و ممكن است كودك به سبب ندانستن مصلحت خويش، آن داروى تلخ را نخورد، امّا پزشك و يا پدر او مى‌داند كه حيات كودك بستگى به اين دارو دارد، لذا به اجبار دارو را به كودك مى‌خورانند. در واقع پزشك، خوراندن دارو را به كودك بيمار، واجب و ضرورى مى‌داند
خداوند مهربان مى‌فرمايد: نماز را بر پا دار تا به ياد من باشى (طه، آيه14). و هر كس به ياد خدا باشد، دلش آرام و مطمئن مى‌شود (رعد، آيه28) و نيزمى‌فرمايد: هر كه از ياد من روى برگرداند، در حقيقت، زندگى سختى خواهد داشت و روز قيامت او را نابينا محشور مى‌كنيم. (طه، آيه124) نماز باعث مى‌شود كه انسان به گناه آلوده نشود وعامل باز دارنده مهمى در جلوگيرى از بدى‌هاست، زيرا همانا نماز انسان را از فحشا [كارهاى بد] و زشتى‌ها باز مى‌دارد. (عنكبوت، آيه45). چرا بايد از خدا تشكر و قدردانى كنيم؟ در حالى كه نه در دنيا آمدن خود و نه در مرگ خود نقشى نداريم و ناخواسته به دنيايى آمده‌ايم كه هيچ كدام از چيزهايى كه در آن است به انتخاب و ميل ما نبوده و نيست، پس عبادت مانند نماز كه يك تشكر و قدردانى از خداست براى چيست؟
در پاسخ توجه به چند نكته ضرورى است: الف) اصل آفرينش موجودات ـ و از جمله انسان‌ها ـ خير محض است و در چيزى كه خير محض باشد و هيچ شرّى در آن تصور نشود، بحث از جلب رضايت و عدم آن بيهوده است. هيچ موجودى به اختيار خود در اين عالم پا به عرصه وجود نگذاشته است و اساساً خداوند براى آنچه انجام مى‌دهد هرگز بازخواست و بازپرسى نمى‌شود: (لا يسئل عما يفعل…) (انبیاء/23)
ب) هر چند انسان، بدون اختيار خود به اين جهان آمده است، امّا خداوند متعال بر اساس نظم امور، درنهاد و جوهر انسان، گوهرى به نام «آزادى در انتخاب راه» قرار داده است؛ يعنى خداوند، نظام جهان آفرينش را طورى مقرر داشته كه به اختيار انسان، منتهى مى‌شود؛ همان اختيار كه آدمى با آن مى‌تواند راه سعادت و صراط ايمان و طاعت را طى كند و يا به وسيله آن، طريق كفر و معصيت را دنبال نمايد. از همين‌رو، قرآن‌كريم مى‌فرمايد: (إِنَّا خَلَقْنَا الاِْنسَـنَ مِن نُّطْفَة أَمْشَاج نَّبْتَلِيهِ فَجَعَلْنَـهُ سَمِيعًا بَصِيرًا * إِنَّا هَدَيْنَـهُ السَّبِيلَ إِمَّا شَاكِرًا وَ‌إِمَّا كَفُورًا) (انسان/2-3)؛ ما انسان را از نطفه مختلفى آفريديم و او را مى‌آزماييم، [بدين‌جهت] او را شنوا و بينا قرار داديم. ما راه را به او نشان داديم، خواه شاكر باشد [و پذيرا گردد] يا ناسپاسى كند.
پس نه تنها عذاب الهى درباره مجرمان، خلاف عدالت نيست، بلكه اقتضاى عدالت در آزمايش الهى، آن است كه كسانى كه با سوء اختيار و اراده خود اين همه الطاف خداوند را ناديده گرفته‌اند و از هدايت الهى روى گردانده و راه معصيت و كفر را پيشه خود كرده‌اند، مستحق عذاب الهى باشند، تا بين چنين فردى با انسانى كه با حُسن انتخاب و اختيار خويش، راه هدايت و عمل صالح را برگزيده است، تفاوتى باشد؛ خداوند مى‌فرمايد: (أَفَنَجْعَلُ الْمُسْلِمِينَ كَالْمُجْرِمِينَ * مَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ) (قلم/35-36) ؛ پس آيا فرمان‌برداران را چون بدكاران قرار خواهيم داد؟! شما را چه شده؟ چگونه داورى مى‌كنيد؟
ج) اگرچه پا گذاشتن در دنيا به اختيار انسان نيست، اما خداوند نعمت‌هاى فراوانى را در اختيار او گذاشته است، تا با آنها آينده خود را بسازد؛ در قرآن كريم آمده است: (وَاللَّهُ أَخْرَجَكُم مِّن بُطُونِ أُمَّهَـتِكُمْ لاَ‌تَعْلَمُونَ شَيْـًا وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَ‌الاَْبْصَـرَ وَ‌الاَْفْـِدَةَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (نحل78)؛ و خداوند شما را از شكم مادرانتان خارج نمود، در حالى كه هيچ نمى‌دانستيد، اما براى شما گوش و ديدگان و دل‌ها قرار داد تا شكر نعمت او را به جا آوريد.
در اين آيه صحبت از ابزار شناخت و اختيار انسان است. انسان با چشم، گوش و عقل، به آگاهى مى‌رسد و از اين راه حق انتخاب دارد.
واقعيت اين است كه هر كسى از ديگرى خدمتى يا نعمتى ببيند، ميل دارد او را بشناسد و از او تشكر كند.بسى جاى تعجب دارد كه انسان اين همه نعمت خوب و مفيد دريافت مى‌كند، اما در شناخت صاحب نعمت و تشكر از او، نمى‌كوشد! نعمت‌هاى بى‌كران الهى سراسر عالم را گرفته است؛ هر نفسى كه فرو مى‌رود ممد حيات است و چون بر مى‌آيد مفرح ذات، پس در هر نفسى دو نعمت موجود و هر نعمتى را شكرى واجب.
از دست و زبان كه برآيد *** كز عهده شكرش به در آيد
بنده همان به كه ز تقصير خويش *** عذر به درگاه خدا آورد
ورنه سزاوار خداونديش *** كس نتواند كه به جا آورد.
با اين‌همه ممكن است كه به جهت روبه‌رو شدن با پاره‌اى از مشكلات مانند فقر، بيمارى و ظلم‌هاى موجود و نيز به سبب ناتوانى روحى و محدوديت بينش، از ديدن زيبايى‌هاى عالم و لطف‌هاى الهى محروم بماند و حتى خداوند را شايسته ستايش نداند و زبان به كفر بگشايد، اما اين برداشت و اين رفتار حكايت‌گر حقيقت نيست. با رجوع به زندگى موحدان راستين و اولياى الهى مى‌بينيم آنها با وسعت بينش و بصيرت و با شناخت درستى كه از خداوند دارند، در اوج مشكلات و مصيبت‌ها هم‌چنان خداوند را سپاس مى‌گويند و از لطف و عنايت او سخن مى‌گويند.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
علامه حلى، كشف‌المراد، ص249 ـ 250.
ناصر مكارم شيرازى و ديگران، تفسير نمونه، ج16، ص289ـ294.
همان، كشف المراد، ص320.
انبياء، آيه23.
علامه طباطبائى، الميزان، ج3، ص14، ناصر مكارم شيرازى و ديگران، همان، ج13، ص375.
انسان،آيه2ـ3.
قلم،آيه35ـ36.
نحل،آيه78.
ناصر مكارم شيرازى، پيام قرآن، ج2، ص36.